İçindekiler Tablosu
Ethereum’un Fusaka yükseltmesi, veri kapasitesini artırıp DoS dirençlerini güçlendirir. PeerDAS ile blob verileri daha verimli yönetilir ve geliştiricilere yeni araçlar sunulur
Ethereum ağının Fusaka yükseltmesi, Aralık 2025’te uygulamaya geçmesi planlanan ve veri paylaşımı ile güvenliği önceleyen köklü bir güncellemedir. Bu adım, blok zincirinin performansını artırırken aynı zamanda geliştirici ekosistemine yeni araçlar sunmayı hedefler ve veri akışını daha verimli bir mimariye taşımayı amaçlar.
Fusaka’nın Ana Amaçları
Fusaka projesinin temel hedefleri arasında veri kapasitesinin artırılması, hizmet reddi ataklarına karşı dayanıklılığın güçlendirilmesi ve kullanıcı/arka uç yazılımları için geliştirme deneyiminin iyileştirilmesi yer alır. Bu yükseltme, Ethereum’un veri kullanılabilirliğini yeniden tanımlayacak ve blob tabanlı işlemlerin verimli yönetimini destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
PeerDAS ve Blob Data Nasıl Çalışır
PeerDAS, veri kullanılabilirliğini “veri erişilebilirlik örnekleme” yöntemiyle ele alır. Aktif olarak tüm blob verilerini her düğümde saklamak yerine, düğüm başına yaklaşık sekizinci bir kısmı tutar ve eksik parçaları kriptografik geri çağırma ile telafi eder. Bu yaklaşım, rastgele örnekleme ile güvenilirlik sağlar ve nod operatörlerinin donanım gereksinimlerini önemli ölçüde azaltırken blob iş yükünde teorik olarak sekiz katlık bir artışa olanak tanır.
- Blob veri maliyetlerinde bir rezerv ücretinin devreye alınması: EIP-7918
- Geliştiricilere esneklik kazandıran blob parametre-yalnızca dallar: EIP-7892
Güvenlik ve Performans İçin Çıkışlar
Fusaka, güvenlik açısından da çeşitli iyileştirmeler içerir. Büyük ölçekli veya sınırlayıcı durumlar için riskleri azaltmak amacıyla bir dizi hedefe odaklanır. Örneğin MODEXP işlemi için giriş boyutunu sınırlayan ve blok kapsama alanını denetleyen kurallar gibi değişiklikler, aşırı büyük işlemlerin ağ üzerinde baskı yapmasını önlemeye yöneliktir.
Kullanıcılar ve Geliştiriciler İçin Yeni Özellikler
Kullanıcı tarafında preconfirmation (ön onay) desteği, cüzdanlar ve uygulamaların proposer takvimini öngörerek işlemlerin bir sonraki blokta görünmesini kolaylaştırır. Geliştiriciler için ise CLZ (count leading zeros) işlemi ve native secp256r1 (P-256) imza doğrulama desteği, kriptografik süreçleri hızlandırır ve uyumluluğu artırır. Bu değişiklikler, yeni cüzdan tasarımları ve güvenlik modellerinin benimsenmesini destekler.
Yol Haritası ve Uygulama Zaman Çizelgesi
Fusaka’nın testnet deneyimleri başarıyla ilerliyor ve ana ağa geçiş için hedef tarih 3 Aralık 2025 olarak belirlenmiş durumda. Bu süreçte çeşitli istemci ekipleri PeerDAS performansı, blob fiyatlaması modelleri veexecution/consensus yazılımları arasındaki uyumluluk üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
Sonuç
Fusaka, Ethereum’un ölçeklenebilirlik hedeflerini tek bir kapsamlı yükseltide buluşturan kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Blob kapasitesinin artırılması, güvenlik önlemlerinin güçlendirilmesi ve geliştirici araçlarının genişletilmesi, Layer-2 çözümlerinin benimsenmesini hızlandırabilir ve ağın uzun vadeli istikrarını destekleyebilir.