İçindekiler Tablosu
UN City Copenhagen’da kuantum hesaplama güvenlik için bugün bile tehdit oluşturuyor. Post kuantum şifrelemeye geçişin acil olması gerektiği vurgulanıyor; ZK kanıtları ve PLONK konuları öne çıkıyor
Kuantum hesaplama hızla güçlenirken güvenlik mimarileri yeniden düşünülüyor. ZK kanıtları üzerinde çalışan ve Mood Global Services’i kurucularından olan Gianluca Di Bella, bu teknolojinin bugün bile bir tehdit oluşturduğunu belirtiyor. UN City Copenhagen’da Cointelegraph’a verdiği demeçte verilerin gelecekte kırılabileceğini öngören bir risk bulunduğunu ve bu yüzden post kuantum şifrelemeye geçişin ivedi olması gerektiğini ifade ediyor. Büyük kurumlar ve otoriter rejimler tarafından kullanılan iletişim altyapılarında bile bu değişimin kaçınılmaz olduğu görüşü öne çıkıyor. Harvest now decrypt later olarak adlandırılan saldırı senaryosu, şu an elde edilen verilerin bile ileride çözülebileceği ihtimaline karşı uyarıda bulunuyor. Bu konudaki ana kaynağa göre bilgiler Cointelegraph haberi ile aktarılıyor.
Post kuantum güvenlik standartları ve ZK kanıtları
Post kuantum şifreleme alanında mevcut standartlar mesafeli ilerliyor; bazıları NIST standartları kapsamında önerilerle birlikte ele alınıyor. ML-KEM, ML-DSA ve SLH-DSA gibi yol haritaları öne çıkıyor, ancak tamamen olgun bir post kuantum ZK kanıt standardı hâlâ oluşmadı. Di Bella, PLONK tabanlı çözümlere dikkat çekiyor; fakat bunlar hâlâ deneysel aşamada ve gerçek dünya kullanımına tam olarak hazır sayılmıyor. ZK kanıtlarının güvenlik varsayımlarını uzun vadede sürdürebilmesi için derin mühendislik ve test gereklidir; bu konudaki temel referanslardan biri zero-knowledge proofs explaineddır.
Geliştirme zorlukları ve yatırım durumu
PLONK gibi yaklaşımların güvenli ve verimli bir şekilde uygulanabilir hale gelmesi, uzun vadeli bir yol haritası gerektirir. ZK-proofs geliştirme çoğu zaman Rust gibi düşük seviyeli dillerde yoğun matematiksel işçilik anlamına gelir ve bu da üretkenliği sınırlayabilir. Di Bella, bir AR-GE yöneticisinin anlamadığı bir alana yapılan yatırımın genelde ertelendiğini ifade eder ve bu yüzden kuantum dayanıklı çözümlerin hızla yaygınlaşması için ek finansal teşviklere ihtiyaç duyulduğunu savunur. Mood Global Services’in öncü çalışmaları, gelişim sürecinin zorluklarını ve topluluk içindeki bilgi derinliğinin önemini gösteriyor.
Sonuç ve gelecek perspektifi
Uzmanlar diyor ki, güvenliğin bugünden inşa edilmesi gerekiyor; kuantum dayanıklılık uzun bir yol olsa da yatırım ve politika desteğiyle hızlandırılabilir. Mevcut standartlar ve araştırmalar bir yol çizse de gerçek dünya uygulanabilirliğinin ulaşması yıllar alabilir. Bu süreçte özel sektör, hükümetler ve akademi arasındaki işbirliği belirleyici olacak ve kripto para ekosistemi için güvenli bir gelecek kurmaya katkı sağlayacaktır. Bu konuşmalar, güvenlik topluluklarının ve regülasyonların da gündeminde yer alıyor.