Saifedean Ammous, Zcash ve gizlilik özelliklerini tartışarak hard money önceliğini savundu. Zooko Wilcox ve sektör liderleri bu görüşe karşı çıkan argümanlar sundu.
Saifedean Ammous, Zcash ve blok zinciri gizliliği tartışmasında hard money kavramını önceliklendirdi. Ammous, hard money ile gizlilik arasında tercih yapılırken hangi talebin daha güçlü olduğunu sorguluyor. Bu değerlendirme, kripto alanında Zcash gibi projelerin teknik tasarım ve güven ilişkisini yeniden gündeme getirdi.
İçindekiler Tablosu
Tartışmanın merkezinde Zcash ve ‘trusted setup’
Ammous, Zcash’in kuruluş aşamasında yapılan trusted setup prosedürüne dikkat çekerek bu tür güven gereksinimlerinin eleştirilmesini sağladı. Eleştiride, başlangıçtaki kriptografik parametrelerin oluşturulması sırasında belirli kişilere dayanan bir güven mekanizmasının bulunması, projenin bazı kullanıcılar açısından sorular doğurduğu belirtildi. Zcash, shielded ve transparent ZEC seçenekleriyle hem gizlilik hem de açıklık sunmayı hedefliyor.
Teknik kısa not: zero-knowledge proofs ve şeffaflık
- Zero-knowledge proofs, işlem doğruluğunu ifşa etmeden kanıtlamayı sağlar.
- Shielded ZEC, gönderici, alıcı ve miktarı gizleyebilir.
- Transparent ZEC, blok zincir üzerinde denetlenebilirlik sunar.
Sektör tepkileri ve alternatif görüşler
Tartışma üzerine Zcash kurucusu Zooko Wilcox, şeffaflık eksikliğinin pratik örneklerle riskler doğurduğunu, bazı durumlarda Bitcoin adreslerinin takip edilerek adli soruşturmaların kolaylaştığını hatırlattı. Digital Currency Group kurucusu Barry Silbert, gizliliğin BTC topluluğunda degerli bir konu olmaya devam ettiğini söyledi. Helius kurucu ortağı Mert Mumtaz ise Ammous’un ikilemini yanlış bulduğunu, idealin hem değerin korunması hem de gizliliğin birlikte sağlanması olduğunu savundu.
Onchain gizlilik mi, layer-2 çözümler mi?
Ammous, onchain gizliliğin zamanla daha zor hale geldiğini ve bazı kullanıcıların gizlilik ihtiyaçlarını ikinci katman (layer-2) çözümleri veya uygulama düzeyinde sağlamanın mümkün olduğunu belirtiyor. Bu yaklaşım, temel protokolde auditability ile gizliliğin dengelenmesi gerektiği görüşünü destekliyor. Öte yandan gizlilik tokenleri piyasasında 2025 sonunda artan ilgi, kullanıcılarda doğrudan onchain gizlilik talebinin varlığını gösteriyor.
Sonuç ve değerlendirme
Bu tartışma, kripto para sistemlerinde hangi özelliklerin öncelikli olması gerektiğini yeniden sorgulatıyor. Cointelegraph kaynaklı gelişmeler, hem teknik hem de ekonomik bakış açılarını bir araya getiriyor. Sonuç olarak, yatırımcılar ve geliştiriciler için kilit soru, bir para biriminin debasemeden korunması ile kullanıcı gizliliğinin nasıl dengeleneceği olmaya devam ediyor.