İçindekiler Tablosu
BRICS ticaretinde yuanın uluslararasılaştırması ivme kazanıyor; ACFTA 3.0 ve ASEAN Zirvesi dijital ile yeşil ekonomileri güçlendirerek bölgesel ticareti dönüştürüyor. 2025-26 için yerel para mutabakatı ve yeni işbirlikleri öne çıkıyor
2025 yılının son çeyreğinde yuanın uluslararasılaşması BRICS ticaretini yönlendiren ana dinamiklerden biri haline geldi. Yuanın küresel forex işlem hacminde görülen artış, Asya bölgesinde ticaret akışlarını yeniden şekillendirirken intra-BRICS ticaretinin yerel para birimlerinde hesaplanması talebini güçlendiriyor. Bu gelişme, BRICS ülkelerinin finansal mimarisinde daha esnek ve karşılıklı güvene dayalı bir mutabakat zemini oluşturmaya aday. Ayrıca 47. ASEAN Zirvesi’nin Kuala Lumpur’da gerçekleştiği dönemde Çin-ASEAN arasındaki ticaret çerçevesinin yenilendiği ve ACFTA 3.0’ın dijital ile yeşil ekonomi odaklı yeni politika çerçevelerini kapsayacak şekilde genişlediği görüldü. Bu yazı, mevcut verileri ve resmi açıklamaları temel alarak bölgesel entegrasyonun ana kanallarını sade ve tarafsız bir dille analiz ediyor.
ACFTA 3.0 ve ASEAN Zirvesi’nin Yenilenen Kapsamı
ACFTA 3.0 anlaşması, 2022 sonlarında başlayan müzakerelerin sonucunda Mayıs 2025’te yürürlüğe girdi ve dokuz ana alanda işbirlığını genişletiyor. Gümrük prosedürlerinin dijitalleşmesi, dijital ekonomi ve sürdürülebilirlik odaklı kurallar ile tedarik zinciri bağlantısı, ayrıca MSME’lere yönelik destek programları bu başlıklar arasında önceliklidir. Bölge ülkeleri için bu adımlar, ticaret süreçlerini daha basit ve daha öngörülebilir hale getirirken dijital altyapı ve yeşil projelerin ölçeklenmesini tetikliyor. Ayrıca ACFTA 3.0, gümrük iş akışlarını sadeleştirme ve teknik uyum konularında yeni standartlar getirerek iki taraf arasındaki güveni güçlendiriyor.
- Gümrük prosedürlerinin dijital entegrasyonu
- Dijital ekonomi ve dijital ticaret altyapısı
- Yeşil ekonomi ve sürdürülebilir enerji işbirlikleri
- Supply chain connectivity ve lojistik entegrasyon
- KOBİ’lere yönelik destek ve kapasite artırımı
- Hukuki ve düzenleyici uyum mekanizmaları
- KİT odaklı yatırımlar ve dijital altyapı
- Çevresel standartlar ve yeşil finansman
- Taraflardan taraf ilişkilerinin güçlendirilmesi
Yuan Uluslararasılaştırması ve BRICS Ticaretinin Rotası
Yuanın uluslararası kullanımı, 2025 Eylül’ünde küresel forex işlemlerinde kayda değer bir yükseliş gösterdi. Bu artış, intra-BRICS ticaretinin yerel para birimlerinde hemen hemen mutabakatla yürütülmesi yönündeki eğilimi güçlendiriyor ve bazı bölgelerde yuan payını belirgin biçimde artırıyor. Analistler, bu yönde atılan adımların finansal akışları optimize ederek bölgesel ticaret ve yatırım kararlarında daha büyük esneklik sağladığını belirtiyor. Yuan odaklı likidite mekanizmalarının 2026’ya kadar daha entegre edilmesi bekleniyor ve bunun BRICS dışı aktörlerle ilişkiler üzerinde de etkileri olabilir.
ASEAN ile BRICS arasındaki ticari ivme, ACFTA 3.0’ın dijital ve yeşil ekonomi odaklı yaklaşımıyla güç kazanıyor. 2024 yılı itibarıyla ASEAN-Çin ticareti büyümeye devam etti ve yeni çerçeve, iki tarafın dijital altyapı yatırımlarını hızlandırmasına olanak tanıyor. Yuanın yerel para ile mutabakat oralarının artması, bazı ülkeler için ticaretin hızını ve ödemelerin güvenliğini artırırken, finansal sistemde daha derin entegrasyon anlamına geliyor. Bu süreç, bölgesel ticaret ağlarını çeşitlendirerek Asya koridorlarında yeni iş modellerinin uygulanmasına imkan tanıyor.
Gelecek Perspektifi ve Uygulama
2026 için ana senaryolar, yuan odaklı finansal mimarinin daha derinleşmesi ve ACFTA 3.0’ın kapsadığı alanlarda dijital ile yeşil projelerin hız kazanması yönünde pekişiyor. BRICS ülkelerinin yerel para mutabakatını güçlendirme stratejileri, bölgesel dayanıklılığı artırırken küresel yatırım akımlarını da etkileyebilir. Bölgede ticaret kanallarının çeşitlenmesi, önemli ekonomik koridorlarda yeni kurumsal sınırların belirlenmesini sağlayacak ve yatırım ikliminin daha öngörülebilir hale gelmesine katkıda bulunacaktır. Bu gelişmeler, bölgesel ve küresel piyasalarda dengelerin yeniden şekillenmesine zemin hazırlıyor.
Sonuç olarak yuanın küresel hedefleri ve ACFTA 3.0’ın uygulanması, ASEAN bölgesini BRICS ile daha güçlü bir ticaret köprüsü haline getiriyor ve dijital ile yeşil ekonomilerin büyümesini tetikliyor. 2026 sonrası süreçte bu etkileşimin daha belirginleşmesi muhtemel olup, bölgesel işletmeler için yeni fırsatlar doğacaktır.