İçindekiler Tablosu
ROF kavramının asenkron ağlarda uygulanabilirliği, Condorcet paradoksu üzerinden irdeleniyor; BOF ile Themis ve Aequitas çözümlerine değiniliyor
İşlem sırası adaleti kavramı, ağ üzerindeki katılımcıların işlemlerinin adil ve öngörülebilir biçimde sıralanmasını savunsa da, asenkron iletişim koşulları altında bu ideali gerçekleştirmek imkansız hale geliyor. ROF olarak bilinen Receive-Order-Fairness ilkesi, çoğu durumda en çok oy alan tarafın en erken işlem görmesini öngörür; ancak her düğümün farklı bir görünüm elde ettiği gerçek ağlarda bu adalet kümesini kuramaz.
ROF nedir ve neden imkansız
Condorcet paradoksu bu sorunun kökünü açıklar. Bireysel sıralamalar transitif olsa bile toplu tercih baskınlığı bir döngü oluşturabilir ve herkes için tek bir doğru sıralama mümkün olmaz. Bu durum asenkron ağlarda tam ROF un mümkün olmadığını vurgular.
Hashgraph ve medyanın sınırlamaları
Hedera Hashgraph gibi protokoller medyan timestamp ile final sırasını oluşturmaya çalışır, ancak tek bir yalan en tepe düzeyi değiştirebilir. Bu kısmen adil görünse de median fonksiyonu da manipule edilebilir ve nihai sıralamayı bozabilir. Bu nedenle güvenilir ROF yerine daha kapsayıcı güvenlik ilkeleri aranmaktadır.
Pratik çözümler BOF ve Themis
Aequitas ve Themis gibi protokoller çatışan işlemleri tek bir blokta tutma yaklaşımını benimser. BOF olarak adlandırılan blok sıralaması adaleti, çatışan işlemleri aynı blokta tutup iç sıralamayı sabit bir belirleyiciyle yapar. Themis ise Batch Unspooling, Deferred Ordering ve Intra-Batch Garantileri ile akışkanlığı korur. SNARK Themis ise doğrulamayı sadeleştirerek iletişim yükünü azaltır.
Sonuç ve yönelimler
Bu çerçevede gerçek dünya uygulamalarında tam adaletin herkes için mümkün olmadığını görmekteyiz. Ancak BOF ve Themis gibi çözümler, güvenilirliği artırırken aynı anda sistemi canlı tutmayı başarır. Kripto para ve DeFi uygulamaları için bu tür çalışmalar MEV karşıtı tasarımları destekleyebilir ve işlem akışını daha öngörülebilir kılar.
Bu analiz yatırım tavsiyesi değildir. İçerik genel bilgi amacıyla hazırlanmıştır.