Kuantuma dayanıklı adresler tartışması, teknikten çok politika sorunu. Kaybolan BTC arzı ve topluluk kararları, piyasa üzerinde ciddi etki yaratabilir. Çözümler ve riskler analiz edildi.
Kuantuma dayanıklı adresler tartışması, Bitcoin ekosisteminde artık sadece teknik bir mesele değil, siyasi ve topluluk kararlarıyla şekillenecek bir kriz haline geliyor. James Check ve Delphi Digital’den Ceteris Paribus gibi analistler, kuantum bilgisayarların getirdiği riske yanıtın teknoloji kadar konsensüs süreçlerine de bağlı olduğunu vurguluyor. Bu yazıda olası senaryolar, veri göstergeleri ve uygulanabilir çözümler ele alınacaktır.
İçindekiler Tablosu
Tehditin özü ve politik boyut
James Check, Cointelegraph aracılığıyla yaptığı açıklamada topluluğun eski, kuantuma dayanıklı olmayan adresleri dondurmaya veya taşımaya dair bir uzlaşmaya varmasının çok zayıf olduğunu belirtti. Ceteris Paribus ise problemin esasen teknolojik değil, politik olduğunu söyleyerek çözümün teknik olarak mümkün olsa bile eski adreslerle ne yapılacağı konusunda derin bir anlaşmazlık olacağını işaret ediyor. Haber ve analiz için Cointelegraph‘ın raporuna bakabilirsiniz.
Kayıp Bitcoin arzı verileri
- BitBo verilerine göre %32.4’ü son beş yılda hareket etmemiş.
- %16.8’lik kısım 10 yıldan uzun süredir pasif.
- 7-10 yıl arası %8.2, 5-7 yıl arası %5.4 oranları raporda yer alıyor.
Bu rakamlar, kuantum saldırıları mümkün hale geldiğinde piyasaya birdenbire geri dönebilecek—veya kaybolacak—büyük bir arzla karşılaşma riskine işaret ediyor. Gerçekten ne kadarı erişilemez, ne kadarı soğuk depolamada bilinmiyor; bu belirsizlik politik tartışmayı alevlendiriyor.
Teknik çözümler ve sınırlamalar
NIST geçen yıl bir dizi post-kuantum genel anahtar kriptografi standardını onayladı; bu sayede yeni adreslerin kuantuma dayanıklı hale getirilmesi teknik olarak mümkün. BIP360 gibi öneriler, yeni adreslerin standardizasyonuna işaret ediyor. Ancak Bitcoin hâlâ eski adresler için ECDSA ve Taproot için Schnorr imzalarını kullanıyor; bunlar kuantum bilgisayarlar karşısında kırılgan.
Zaman çizelgesi ve lider görüşler
Adam Back gibi önde gelen isimler, gerçekçi bir tehdidin gelmesinin 2–4 on yıl alabileceğini söylese de, kuantum etkileri ve Satoshi’nin hareket etme zorunluluğu gibi senaryolar tartışılıyor. Teknik olarak post-kuantum imzalar mümkün olsa da, sorun eski adreslerin akıbeti: dondurma, taşımama veya piyasaya geri dönmesine izin verme gibi politik tercihlerin her biri farklı sonuçlar doğurur.
Diğer zincirlerdeki yaklaşımlar
Bazı blok zincirleri için geri uyumlu çözümler geliştirildi; örneğin Edwards-curve kullanan ağlarda sıfır bilgi kanıtlarıyla imza sahteciliğinin etkisi azaltılabiliyor. Bu yaklaşımlar Sui, Solana, Near veya Cosmos gibi ağlara uygulanabilirken, Bitcoin ve Ethereum için aynı yöntemin mümkün olmadığı uzmanlarca belirtiliyor.
Topluluk kararları ve olası sonuçlar
- Eski adreslerin korunmaması halinde büyük bir “kayıp Bitcoin arzı” piyasaya dönebilir ve fiyat oynaklığını artırabilir.
- Topluluk dondurma veya geri alma yoluna giderse merkeziyetsizlik ve mülkiyet hakları konusunda ciddi tartışmalar doğabilir.
- Teknik geçişler (BIP360 ve NIST tabanlı çözümler) yeni adresler için uygundur, ancak eski arzın kaderi politik bir karardır.
Sonuç olarak, kuantum çağının güvenlik riskleri kadar bu risklere verilen topluluk yanıtları da belirleyici olacak. Hem teknik hazırlık hem de açık, geniş katılımlı politik tartışmalar bugün başlatılmalı. Daha ayrıntılı kaynak ve analiz için Cointelegraph raporuna bakabilirsiniz.